СПАМПУЙЦЕ ПРЭЗЕНТАЦЫЮ POWER POINT
	СПАМПУЙЦЕ ТЭОРЫЮ І ЗАДАННІ Ў WORD
	СПАМПУЙЦЕ РАЗДАТКУ Ў WORD

Існуюць агульнапрынятыя скарачэнні, якія ўжываюцца ў любым пісьмовым тэксце і не патрабуюць расшыфроўкі. Ёсць таксама скарачэнні ўмоўныя, што сустракаюцца ў спецыяльных тэкстах – іх звычайна можна расшыфраваць пры дапамозе слоўнічка/ спісу скарочаных напісанняў , што даецца ў тэксце. У адрозненнi ад абрэвiятур графiчныя скарачэннi заўсёды чытаюцца цалкам.

Да агульнапрынятых адносяць скарачэннi, якiя ўжываюцца:

1) пасля лічбавых абазначэнняў: г. – год, гг. – гады, ст. – стагоддзе, стст. – стагоддзі, н. э. – нашай эры, с. – старонка, руб. – рубель; кг – кілаграм;

2) пры спасылках: гл. – глядзi, параўн. – параўнай, напр. – напрыклад, т.  – том, арт. – артыкул;

3) пасля пералiчэння: i г. д. – i гэтак далей, i iнш. – i iншае, і пад. – і падобнае, i да т.п. — i да таго падобнае, г. зн. – гэта значыць;

4) пры геаграфічных назвах у якасці агульнага назоўніка: г. – горад, в. – вёска, р. – рака, вул. – вуліца, пл. – плошча;

5) у iншых выпадках устойлівых ужыванняў, напрыклад, у назвах асобаў паводле пасады, звання, а таксама для абазначэння розных выданняў: праф. — прафесар, дац. – дацэнт, заг. – загадчык, зб. – зборнiк, кн. – кніга.

Асноўныя правілы напісання скарачэнняў:

• нельга скарачаць на галосную лiтару, на ь, на й i на ў;
• пры спалучэннi дзвюх аднолькавых зычных скарачэнне робiцца пасля першай зычнай: насен. фонд, мяк. зычны;
• пры збегу дзвюх або некалькiх зычных скарачэнне робiцца на апошнюю зычную: зычн. гукі, народн. творчасць;
• калi iмя або iмя па бацьку пачынаецца з дыграфа Дз, то iнiцыялам выступае толькi лiтара Д: Д.Д. — Дзмiтрый Дзмiтрыевiч;
• пры графiчных скарачэннях ставiцца кропка i захоўваюцца тыя ж знакi i пачатковыя лiтары, якiя ўласцiвы поўнаму напiсанню: В.-Д. к. — Волга-Данскi канал, с.-д. Партыя — сацыял-дэмакратычная партыя, чл.-кар. — член-карэспандэнт;
• калі пакідаюцца толькі першыя і апошнія літары слова, то паміж імі пішацца злучок: ун-т – універсітэт, пр-т – праспект, в-аў – востраў, К-с — Колас;
• ёсць шэраг скарочаных словаў, што складаюцца з першай і апошняй літары слова або з усіх зычных слова, у якіх традыцыйна не ставіцца злучок і кропка: др — доктар, млн — мільён, млрд – мільярд;
• стандартныя скарочаныя абазначэннi метрычных мер пiшуцца без кропак: га — гектар, см — сантыметр, кг — кiлаграм, км — кiламетр i iнш.
• Скарачэнні фізічных адзінак вымярэння, абазначаных у сучасных ДАСТах, пішуцца з вялікай літары: В — вольт, А — ампер, Дж — джоўль;
• ёсць скарачэнні, што пішуцца праз слэш: г/п – гарадскі пасёлак, п/п – па парадку.

Сёння спіс скаротаў папоўніўся дзякуючы смс – кароткім тэлефонным паведамленням, якія яшчэ зусім нядаўна мелі абмежаваную колькасць знакаў. Таму карыстальнікі імкнуліся розным чынам скарачаць словы, каб уціснуць у тэкст як мага болей інфармацыі. Адсюль з’явіліся скарачэнні кшталту дзяк (дзякуй), прывіт (прывітанне), кл (калі ласка). Шэраг такіх скарочаныз словаў з мовы смс патрапіў у моладзевы слэнг.

Заданне

УВАГА! Каб пабачыць правільныя адказы, вылучыце курсорам вобласць побач з зорачкай!

Расшыфруйце скарачэнні:

б.  – *былы

в.а.  – *выконваючы абавязкi

в-аў  – *востраў

воз.  – *возера

гр.  – *грамадзянiн

н.ст.  – *новы стыль

п-аў  – *паўвостраў

сс.  – *старонкi

с/с  – *сельскi савет

ст.ст.  – *стары стыль

тт.  – *тамы

Д.-Б. к.  – *Днепра-Бугскi канал

Запішыце  скарочаную форму:

2 тысячы год да нашай эры   – *2 тыс. г. да н.э.

Кандыдат фізіка-матэматычных навук  – *к.ф.-м.н.

Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч  – *В.Д.-М.

Лінгвістыка – *лінгв.

Спадарыня – *сп-ня

Інстытут – *ін-т

Збор твораў  – *зб.тв.

Прафесійна-тэхнічная лексіка  – *праф.-тэхн. лекс.

Сельскі – *сел.

Мільярд– *млрд

Насценнае мацаванне  – *наст. мацав. (ан.)